امام علي (ع) : 1.دين شخصيت و بزرگي بخشد 2.دانش عظمت بخشد 3.خودخواهي ، سرافکندگي آورد 4.بخشش رفتار پسنديده است 5.سستي ( در همه امور ) تباهي فرصت است. 6.فروتني عظمت آورد. 7.دنيا گذرا است و آخرت پاينده است. 8.عدالت دلپذير است. 9.عقل نگهبان ( انسان ) است.  غررالحکم صفحه 15 
 
امام علي (ع) : 1.پاکدامني ، نعمت است.2.انسان فرومايه ، فريب خورده است.3.انديشه و فکر کردن انسان را هدايت ميکند.4.راستگويي رستگاري آورد و دروغگويي زشتي آورد.5.انسان بخشنده گشاده رو است.6.دروغگويي خيانت است.7.دنيا پرستي ، گمراهي آورد.8.هوس راني هلاکت آورد.9.يقين ( به خداوند ) عبادت است.10.قناعت و ميانه روي ، ثروت آورد.11.حسادت ، انسان را رنجور و بيمار کند.  غررالحکم صفحه 16 
 
امام علي (ع ): 1.تفکر کردن ، عبادت است.2.نااميدي ( از مردم ) ، آزادگي است.3.خودنمايي ( ريا ) شرک ( به خدا ) است.4.خودپسندي ، تباهي است.5.طمع ، زيان آور است.6.پيروزي با دور انديشي است.7.خواهشهاي نفساني آفت اند.8.پاکدامني ، پارسايي است.  غررالحکم صفحه 17
 
امام علي (ع) : 1.صبر و شکيبايي ، بنياد کارهاست.2.بخشندگي ، شايسته ترين رفتار است.3.راستگويي ، ارزشمندي است و دروغگويي ، فرومايگي است.4.ترس از خدا رستگاري است.5.موفقيت ، خواست خداوند است.6.خودپسندي ، کم خردي است.7.دانش ، گنج است.8.ايمان ، رستگاري است.9.نيکوکاري ، شرافت است. غررالحکم صفحه 18
 
مولا علي (ع) : غضب آتشي است مشتعل ، کسي که خشم خود را فرو نشاند ( خشم خود را نگه دارد ) ، آن آتش مشتعل را خاموش کرده است و آن کس که غضب را به حال خودش آزاد گذارد ، ( خشم خود را نگه ندارد ) خود اولين کسي است که در شعله ها ي آن خواهد سوخت .     الحديث جلد 1 صفحه 1
 
امام علي (ع) : دنيا منزل گذران و آخرت مقر جاودان است ، فرصت را غنيمت شماريد و از گذر گاه خويش براي قرار گاه خود ، چيزي ( کار نيکي ) بگيريد و ذخيره اي بيندوزيد.   الحديث جلد 1 صفحه 4
 
مولا علي (ع) : به چيزي که شايسته آن نيستي طمع و تمني نداشته باش .        الحديث جلد 1 صفحه 9
 
مولا علي ( ع) : در ضمن نصايح خود به امام حسن (ع) فرمود : فرزند عزيز بپرهيز از اينکه بر آرزوهاي نفساني خويش اعتماد نمائي زيرا تکيه به آرزوها متاع مردم احمق و کم خرد است .   الحديث جلد 1 صفحه 11
 
مولا علي (ع) : آزاد کسي است که بتواند شهوات ناروا را ترک کند .        الحديث جلد 1 صفحه 14
 
مولا علي (ع) : بنده شهوت اسيري است که هرگز آزادي نخواهد داشت .    الحديث جلد 1 صفحه 17
 
مولا علي (ع) : آدمي به گفتارش سنجيده مي شود و به رفتارش ارزيابي مي گردد ، چيزي بگو که کفه سخنت سنگين شود و کاري کن که قيمت رفتارت بالا رود.         الحديث جلد 1 صفحه 19
 
مولا علي (ع) : اگر از آثار معنوي اين آيه شريف (آية الکرسي) آگاه مي بوديد در هيچ حال ، آنرا ترک نمي کرديد ، پيغمبر اکرم (ص) فرمود : آية الکرسي از گنجينه اي در زير عرش به من عطا شده است و قبل از من به هيچ پيغمبري چنين عطائي نشده است .      الحديث جلد 1 صفحه 22
 
امام علي (ع) : هيچ عملي از انسان در پيشگاه خداوند مورد قبول واقع نمي شود ، مگر اينکه آن عمل را با خلوص انجام داده باشي .       الحديث جلد 1 صفحه 29
 
مولا علي (ع) : در ضمن وصاياي خود به حضرت حسين (ع) فرموده : خوشبخت و رستگار کسي است که علم و عملش ، دوستي و دشمنيش ؛ گرفتن و رها کردنش ، سخن گفتن و سکوتش ، رفتار وگفتارش تنها بر اساس رضاي الهي استوار باشد و بر خلاف امر پروردگار قدمي بر ندارد .          الحديث جلد 1 صفحه 30
 
مولا علي (ع) : نفس متجاوز و سرکش خويش را با ترک عادات ناپسند خوار نمائيد و با انجام  اوامر الهي وادارش  سازيد و بار غرامتهاي تخلفش را بر وي تحميل نمائيد ، با ارتکاب مکارم اخلاق زينتش کنيد و از پليديهاي گناه مصونش داريد .        الحديث جلد 1 صفحه 34
 
مولا علي (ع) : ناتوان ترين مردم کسي است که به اصلاح نقائص معنوي و سيئات اخلاقي خود قادر باشد و اقدام نکند .    الحديث جلد 1 صفحه 36
 
مولا علي (ع) : اگر فرضا نه به بهشت اميدوار باشيم و نه از آتش جهنم ترسان ، ثواب و عقابي را عقيده نداشته باشيم ، باز شايسته است از پي سجاياي اخلاقي برويم زيرا اخلاق پسنديده و ملکات فاضله است که ما را در زندگي به راه رستگاري هدايت مي کند .       الحديث جلد 1 صفحه 37
 
امام علي (ع) : پندپذيري انسان عاقل به وسيله ادب و تربيت است ، چهارپايان و حيواناتند که تنها با ضرب و زدن تربيت مي شوند .      الحديث جلد 1 صفحه 48
 
 مولاعلي (ع) در ضمن نامه خود به فرزندش امام حسن (ع) نوشت : فرزند عزيز در راه ادب آموزي تو از فرصت استفاده کردم و قبل از آن که دل کودکانه ات سخت شود و عقلت با انديشه هاي ديگري مشغول گردد به تربيتت مبادرت نمودم و وظيفه ي پدري خود را انجام دادم.  الحديث جلد1 ص51
 
 امام علي (ع) : در کسب علم و ادب بکوشيد ، چه آنکه عالم ،عزيز وگرانقدراست ، اگرچه به خاندان بزرگي منتسب نباشد ، اگر چه فقير بي بضاعت باشد ، واگر چه جوان باشد. الحديث جلد1 ص 51
 
 مولا علي (ع) : به کميل توصيه فرمود : در هر حالي که هستي به حق سخن بگوييد ، پرهيزگاران را دوست بداريد ، گناهکاران را ترک گوييد ، با منافقان مياميزيد و با خيانتکاران رفاقت مکن. الحديث جلد 1 ص 62
 
مولا علي (ع) : تکبر کردن با افراد متکبر، خود عين تواضع است. الحديث جلد 1 ص 66
 
علي (ع) : آنکس که شرم و حياءاش کم باشد ، اجتنابش از گناه کم خواهد بود. الحديث جلد 1 ص 72
 
مولا علي (ع) : شرم و حياء آدمي را از کارهاي ناپسنديده باز مي دارد. الحديث جلد 1 ص 72
 
 مولا علي (ع) : هيچکس حيا نکند از اينکه اگر چيزي را نمي داند ياد بگيرد. مردان با ايمان چيزي را که نمي دانند با کمال صراحت مي گويند نمي دانيم ، و از اينکه به ناداني خود اعتراف نمايند حياء نمي کنند.  الحديث جلد1 ص 76
 
مولا علي (ع) : هيچکس حيا نکند وقتي از او بپرسند چيزي را که نمي داند صريحا بگويد نمي دانم . اولياء اسلام در موارد بسياري مردم را از حياء احمقانه و وخجالت کشيدنهاي بي مورد بر حذر داشته اند. الحديث جلد 1 ص 76
 
مولا علي (ع) : هرکس به در آمدي که به کفاف زندگيش رسا باشد ( زندگيش بگذرد ) اکتفا کند از پريشان فکري رهيده و به دين وسيله آسايش خاطر خود را مرتب ساخته است. الحديث جلد 1 صفحه 91
 
مولا علي (ع) : بهترين عبادت چشم پوشي از گناه است .الحديث جلد 1 صفحه 95
 
مولا علي (ع) : آزادمرد کسي است که تمايلات غير مشروع خود را ترک گويد. الحديث جلد 1 صفحه 96
 
مولا علي (ع) : با مخاطب خويش پسنديده و مودب سخن بگوييد تا او نيز به شما با احترام جواب گويد. الحديث جلد 3 صفحه 64
 
مولا علي (ع) به مالک اشتر توصيه فرمود : از عهد شکني بر حذر باش ، خلف وعده و نقض پيمان باعث خشم خداوند و مردم است. الحديث جلد 3 صفحه 69
 
مولا علي (ع) : در خردسالي علم بياموزيد تا در بزرگسالي به برتري و سيادت نائل آييد.  الحديث جلد 3 صفحه 91
 
مولا علي (ع) : هيچ پدري به فرزندش تفضل و بخشش ننموده است که عاليتر و شريفتر از تربيت خوب باشد. الحديث جلد 3 صفحه 93
 
مولا علي (ع) : با تحمل رنجهاي سخت و زحمتهاي سنگين ، آدمي به پايه هاي بلند زندگي و آسايش دائمي نائل مي شود. الحديث جلد 3 صفحه 96
 
مولا علي (ع) : مردم اجتماع دو گروهند : 1 گروه اول کساني هستند که در تحصيل دانش مدارجي را پيمودند و عالمند ، گروه دوم کساني هستند که مشغول تحصيل علم هستند و اگر جزو اين دو گروه نباشيد وحشيان حيوان صفتيد .       الحديث جلد 3 صفحه 3
 
  مولا علي (ع) : بهترين مطالبي که شايسته است جوانان ياد گيرند چيزهايي است که در بزرگسالي مورد نيازشان باشد و بتوانند در زندگي اجتماعي از آموخته هاي دوران جواني خود استفاده نمايند .        الحديث جلد 3 صفحه 4
 
مولا علي (ع) : درباره ارزش علم و تفاوت افراد عالم و غيرعالم فرموده است: كاش مي‌دانستم كسي كه از علم بي‌نصيب مانده چه چيز به دست آورده است، و آن كس كه از علم بهره‌مند شده چه چيز به دست نياورده است.  الحديث  جلد 2 صفحه 1
 
مولا علي (ع) : هر علمي كه مورد تأييد و امضاي عقل نباشد ، گمراهي و ضلالت است.  الحديث جلد 2  صفحه 5
 
مولا علي (ع) : چه بسا مردم عالمي كه علمشان باعث قتل و نابودي آنان شد.  الحديث  جلد 2  صفحه 6
 
مولا علي (ع) : تجربه‌هاي زندگي ، دانش مفيد و ثمربخشي است.  الحديث جلد 2  صفحه 7
 
مولا علي (ع) : كسي كه در آموخته‌هاي خود بسيار بينديشد ، دانش خود را استوار ساخته و به فهم مطالبي كه نمي‌فهمد ، نائل مي‌گردد. الحديث جلد 2  صفحه 9
 
مولا علي‌(ع) : بهترين مطالبي كه شايسته است جوانان ياد بگيرند ، چيزهايي است كه در بزرگسالي مورد نيازشان باشد و بتوانند در زندگي اجتماعي از آموخته‌هاي دوران جواني خود استفاده نمايند. الحديث جلد 2  صفحه 15
 
مولا علي (ع) : مرد با ايماني را مخاطب ساخت و فرمود: علم و ادب ارزش وجود تو است. در تحصيل علم كوشش نما، چه به هر مقداري كه بر دانش و ادبت افزوده شود قدر و قيمتت افزايش مي‌يابد. الحديث جلد 2  صفحه 18
 
مولا علي (ع) : عادت بد ، دشمني است كه با قدرت بر صاحبش حكومت مي‌كند. الحديث جلد 2  صفحه 19
 
مولا علي (ع) : دشمن‌ترين دشمنان آدمي غضب و شهوت او است. آن كس كه بتواند اين دو غريزه سركش را مهار كند و آنها را به فرمان خود درآورد ، مقام عظيمي دارد و مي‌تواند به اوج انسانيت برسد. الحديث جلد 2  صفحه 19
 
مولا علي (ع) : هزار دوست و همنشين بسيار نيست ، ولي يك دشمن براي آدمي البته زياد است. الحديث جلد 2  صفحه 22
 
مولا علي (ع) : حسد جسم را فرتوت و فاني مي‌كند و كينه‌توزي آدمي را افسرده مي‌كند و سرانجام همه چيزش را بر باد مي‌دهد. الحديث جلد 2  صفحه 23
 
مردي به نام «جميل» ساليان دراز منشي دربار ساسانيان بود. او عصر علي (ع) را درك كرد و در ايام حكومت آن حضرت سخت فرسوده و پير شده بود. موقعي كه اميرالمومنين علي (ع) به نهروان آمد و از حال جميل پرسش فرمود: گفتند در قيد حيات است. دستور داد احضارش كنند. وقتي شرفياب شد، حضرت در اولين برخورد ديد كه هوش و حواس و ذهن پيرمرد سالم است و تنها چشم خود را از دست داده است. از او سؤال كرد: اي جميل؛ شايسته است انسان چگونه باشد؟ جواب داد: بايد دوستانش كم باشد و دشمنانش بسيار. فرمود: اي جميل؛ سخن تازه و بي‌سابقه‌اي مي‌گويي. همه مردم در اين نظريه متفقند كه داشتن دوست زياد بهتر است. عرض كرد: مطلب آن طور نيست كه گمان كرده‌اند و سپس توضيح داد كه: دوستان زياد وقتي به انجام حاجت (كار) آدمي دست مي‌زنند آن طور كه بايد و شايد به انجام وظيفه قيام نمي‌كنند و نتيجه معكوس عايد مي‌گردد. مثل آن كه زيادي كشتي‌بان باعث غرق كشتي مي‌شود. حضرت فرمود: اين كه مي‌گويي صحيح است، چه آن كه من آن را آزمايش كرده‌ام. پس از آن، حضرت فرمود: بسياري دشمن چه فايده دارد؟ جواب داد: وقتي دشمنان انسان زياد باشند، آدمي همواره مراقب كارهاي خويشتن است، مي‌كوشد تا سخني نگويد كه از وي خرده بگيرند، يا لغزشي از او بروز نكند تا مورد مؤاخذه واقع شود و بر اثر مراقبت‌ها و دقت‌هاي پي‌گير براي هميشه از خطا و لغزش مصون خواهد ماند. علي (ع) گفته پيرمرد را پسنديد و نيكو شمرد و مورد تأييدش قرار داد. الحديث جلد 2  صفحه 24
 
مولا علي (ع) : جسم آدمي شش حالت دارد : سلامت و مرض، مرگ و حيات، خواب و بيداري، جان آدمي نيز داراي اين شش حالت است: حيات جان علم است و مرگش جهل، مرض جان شك و ترديد است و سلامتش يقين، خواب جان غفلت و بي‌خبري است و بيداريش حفظ و مراقبت است. الحديث جلد 2  صفحه 30
 
مولا علي (ع) : چه نزديك است دنيا را، گذران و رفتن و چه نزديك است جواني را، پيري و درهم‌شكستن. الحديث جلد 2  صفحه 33
 
مولا علي (ع) : به حضرت حسين (ع) در ضمن وصاياي خود فرموده است : كسي كه نسبت به مردم تكبر نمايد ذليل و خوار خواهد شد. الحديث جلد 2  صفحه 57
 
مولا علي (ع) : گدايي طوق ذلتي است كه عزت را از عزيزان و شرافت خانوادگي را از شريفان سلب مي‌كند. الحديث جلد 2  صفحه 63
 
مولا علي (ع) : مرگ، بر زندگي آميخته به پستي و خواري ترجيح دارد. الحديث جلد 2  صفحه 66
 
مولا علي (ع) : مردم از ترس خواري به سوي ذلت و خواري مي‌شتابند و با اينكار، پستي و حقارت خويش را افزايش مي‌دهند. الحديث جلد 2  صفحه 71
 
مولا علي (ع) : ننگ رسوايي، شيريني لذت را تيره و تار مي‌سازد. الحديث جلد 2  صفحه 83
 
مولا علي (ع) : كسي كه اندرز و نصيحت را بپذيرد از رسوايي مصون خواهد ماند. الحديث جلد 2  صفحه 83
 
مولا علي (ع) : كسي كه رفيق احمق دارد همواره در رنج و ناراحتي است. الحديث جلد 2  صفحه 90
 
مولا علي (ع) : پيوند دوستي را با برادران ديني خود محكم سازيد كه آنان ذخائر دنيا و آخرت هستند. مگر نشنيده‌ايد كه خداوند در قرآن  شريف به تأثر گمراهان در قيامت اشاره مي‌كند كه مي‌گويند در اين روز سخت نه شفيعي داريم، نه دوستي كه در كارمان همت گمارد. الحديث جلد 2  صفحه 91
 
مولا علي (ع) : مانعي ندارد كه با فرد عاقل و خردمندي كه داراي طبع بلند و كرامت اخلاق نيست رفاقت نمايي، ولي مراقب باش كه در برخوردهاي دوستانه تنها از فكر روشنش استفاده كني و به دنائت و پستي اخلاقش متخلق نگردي. الحديث جلد 2  صفحه 92
 
مولا علي (ع) : داناترين مردم به مقتضيات زمان كسي است كه از تحولات آن دچار شگفتي نشود و خويشتن را نبازد. الحديث جلد 2  صفحه  106
 
مولا علي (ع) : مكتب روزگار به آدمي درس سودمند تجربه مي‌آموزد. الحديث جلد 2  صفحه 109
 
مولا علي (ع) : امتياز مرد به عقل او و جمال و زيباييش به مردانگي و فضايل اخلاقي اوست. الحديث جلد 2  صفحه 121
 
مولا علي (ع) : زيور دانش براي انسان ، جمالي است كه پوشانده نمي‌شود و نسبي است كه مورد جفا قرار نمي‌گيرد. الحديث جلد 2  صفحه 121
 
مولا علي (ع) : سخن حكما و دانشمندان اگر درست و مطابق با واقع باشد داروي شفابخش است و اگر خطا و غيرواقعي باشد بيماري است. الحديث جلد 2  صفحه 130
مولا علي (ع) : نصيحت گفتن به فردي در حضور مردم، كوبيدن شخصيت آن فرد است. الحديث جلد 2  صفحه 130
 
مولا علي (ع) : به فرزندش امام حسن (ع) فرمود: ناخوشي دروغگويي از تمام ناخوشيها قبيح‌تر و ناپسندتر است. الحديث جلد 2  صفحه 168
 
مولا علي (ع) : فال بد يك امر واقعي و حقيقي نيست. الحديث جلد 2  صفحه 176 حوادث ناگواري كه در بعضي از مواقع پيش مي‌آيد در نظام خلقت علل منظمي دارد و مربوط به فال بد نيست، رفتار زشت و اخلاق ناپسند مردم است كه باعث پديدارآمدن پاره‌اي از حوادث نامطلوب مي‌شود، ولي جهال (نادانان) آنها را به حساب شومي‌ها و فال‌هاي بد مي‌گذارند. الحديث جلد 2  صفحه 176
 
مولا علي (ع) : ضمن خطبه‌اي به چند مورد از علم الهي اشاره مي‌كند، خداوند به آواز و ناله حيوانات وحشي در بيابان‌ها و به گناهان پنهاني بندگان خود در خلوت‌ها آگاه است. خداوند به آمد و شد ماهي‌ها در درياهاي بزرگ و به تلاطم امواج آب‌ها كه بر اثر وزش بادهاي سخت پديد مي‌آيد عالم و خبير است. الحديث جلد2  صفحه 188
 
 مولا علي (ع): كسي كه نفس خويش را در عرصه لذاتش آزاد بگذارد و به صلاح و فسادش توجه ننمايد، بدبخت و دورافتاده از فيض الهي خواهد شد. الحديث جلد 2  صفحه 207
 
مولا علي (ع) : در كشاكش انگيزه‌هاي شهوت و غضب، عقل بشر تيره و تار مي‌شود و فروغ خود را از دست مي‌دهد. الحديث جلد 2  صفحه 208
 
مولا علي (ع): آن كس كه بنده شهوت است از برده زرخريد، خوارتر است. الحديث، جلد 2  صفحه 211
 
مولا علي (ع) : لذت‌هايي كه باعث ندامت و پشيماني مي‌شوند و شهوت‌هايي كه درد و رنج به بار مي‌آورند، فاقد خير و خوبي هستند. الحديث جلد 2  صفحه 212
 
مولا علي (ع) : كسي كه شهوات خويش را محدود نمايد، ارزش انساني و شخصيت معنوي خود را محافظت كرده است. الحديث جلد 2  صفحه 215
 
مولا علي (ع) : آن كس كه بر تمايل جنسي خود غلبه كند و عنان شهوت را در اختيار بگيرد، قدر و شرف خود را حفظ كرده است. الحديث جلد 2  صفحه 217
 
مولا علي (ع) : از تمايلات نارواي خود اعراض كنيد و شهوات نفساني را ترك گوييد كه شما را به وادي گناهكاران مي‌كشاند و به طور غافلگير در آغوش ناپاكي و سيئاتتان مي‌افكند. الحديث جلد 2  صفحه 217
 
محمد بن مسلم زهري از مردان فهميده و تحصيل‌كرده‌اي بود كه تمايل مال و مقام، از مسير پاكي و فضيلت منحرفش ساخت و در كبر (زيادي) سن دچار تيره روزي و بدبختي شد. حضرت علي‌بن الحسين (ع) به منظور راهنمايي و نصيحت، نامه‌اي به وي نوشته و در ضمن يك جمله كوتاه، نارسايي فكر جوانان و خطرات بيشتري را كه بر سر راه آنان وجود دارد خاطرنشان فرموده است. و اين است متن نامه: وقتي دنياپرستي مي‌تواند مانند تو كسي را تا اين حد درجه به انحطاط و پستي برساند با آنكه عمر بسياري كرده‌اي و از تحصيلات عميق علمي بهره‌مند شده‌اي و با مرگ فاصله زيادي نداري، پس يك نفر جوان در برابر تمايلات نفساني خود چگونه سالم مي‌ماند، جواني كه نوخاسته و از دانش بي‌بهره است، جواني كه رأيش ضعيف و عقلش نارسا و منحرف است. الحديث جلد 2  صفحه 36
 
 مولا علي (ع) : بپرهيز از رفاقت با کسي که اغفالت مي کند  و فريبت ميدهد که سرانجام ، مايه خواري و هلاکتت مي شود .       الحديث جلد 3 صفحه 234
 
 مولا علي (ع) : بردباري و تاني ( آرامش ) مانند دو کودک يک شکمند و زائيده همت عالي هستند ، يعني در اثر همت بلند ، دو خوي پسنديده در آدمي آشکار مي شود  : 1- بردباري 2- خود داري از شتاب زدگي .      الحديث جلد 3 صفحه 232 
 
 مولا علي (ع) : قبل از تصميم گرفتن براي انجام کاري , مشورت کن و پيش از انجام کاري فکر کن ( به عاقبت آن ) .    الحديث جلد 3 صفحه 224
 
 مولا علي (ع) : مرد با ايمان خود را در زحمت و رنج قرار ميدهد و مردم در پرتو وي در آسايش و راحتي به سر مي برند .    الحديث جلد 3 صفحه 220
 
 مولا علي (ع) : کسي که تو را به مطالب باطل خشنود سازد و  به  بازي  و سخنان غير واقعي گول بزند او حقايق  را از تو پنهان داشته و درباره ات خيانت کرده است. الحديث جلد 3 صفحه 212
 
 مولا علي (ع) : کسي که مرگ را با چشم يقين نگاه مي کند ، آنرا نزديک مي بيند و کسي که با چشم آرزو مي نگرد آنرا دور مي پندارد . الحديث جلد 3 صفحه 202
 
  مولا علي (ع) : از گفتارهاي غير ضروري پرهيز کن زيرا آن سخنان عيوب باطني تو را آشکار مي کند و دشمنان آرام را بر ضد تو تهييج مي نمايد . الحديث جلد 2 صفحه 234
 
  مولا علي (ع) : کمتر خوردن مانع بسياري از بيماريهاي جسم مي شود . الحديث جلد 2 صفحه 240
 
 مولا علي (ع) : کسي که در خوردن غذا پاکيزگي و( بهداشت ) را مراعات مي کند ، غذا را به خوبي مي جود ، با داشتن اشتها از غذا دست مي کشد ، و تخليه روده را موقعي که آماده مي شود به تعويق نمي اندازد (دستشويي رفتن را تاخير نمي اندازد ) ، شايسته است هميشه سالم باشد و جز به (مرض ) مرگ دچار بيماري ديگري نشود . الحديث جلد 2 صفحه 240
 
  مولا علي (ع) : با مردان آزموده و صاحب تجربه همنشين باش ، چه اينان متاع پر ارج تجربه هاي خود را به گرانترين بها يعني فدا کردن عمر خود تهيه کرده اند و تو آن متاع گرانقدر را با ارزانترين قيمت يعني با صرف چند دقيقه وقت به دست مي آوري . الحديث جلد 2 صفحه 241
 
 مولا علي (ع) : پيروزي نيافته آنکس که با گناه و تجاوز پيروز شده است و کسي که با شر و بدکاري قدرت به دست مي آورد و غلبه مي کند در حقيقت مغلوب است . الحديث جلد 2 صفحه 234
 
  مولا علي (ع) : بالاتر از هر عبادتي به کار انداختن نيروي تفکر و تعقل است . الحديث جلد 2 صفحه 250
 
مولا علي (ع) : هرکس از وقايع گذشتگان عبرت بگيرد بينا مي شود ، کسي که بصيرت و بينايي پيدا کرد مي فهمد ، و آنکس که فهميد عالم مي شود .الحديث جلد 2 صفحه 264
 
  مولا علي (ع) : تحقيقا گشايش و آزادگي در عدل است و کسي که محيط عدل و داد در نظرش تنگ آيد عرصه جور و ستم بر وي تنگتر خواهد بود . الحديث جلد 2 صفحه 265
 
 مولا علي (ع) : در ضمن وصاياي خود به حضرت حسن (ع) فرموده است : فرزند عزيز در شئون زندگي و امور عبادي ميانه رو باش و از افراط بپرهيز. روشي را انتخاب کن که در حدود توان و طاقت تو باشد و بتواني هميشه آنرا انجام دهي . الحديث جلد 2 صفحه 266
 
  مولا علي (ع) : گدايي طوق ذلتي است که عزت را از عزيزان و شرافت خانوادگي را از شريفان سلب مي کند . الحديث جلد 2 صفحه 273
 
  مولا علي (ع) : آتش اندوه و غم ، بدن آدمي را مي گدازد و مانند فلز مذابي آب مي کند .  الحديث جلد 2 صفحه 280
 
  مولا علي (ع) : کسي که از خود راضي است خشم کنندگان به او زياد خواهند بود .  الحديث جلد 2 صفحه 284
 
  مولا علي (ع) : خاموش کردن آتش خشم براي کسي ميسر است که از روي حقيقت دشمنهاي دروني را در دل بميراند و ضمير خود را از کينه و بد خواهي ديگران پاک کند .  الحديث جلد 2 صفحه 289
 
  مولا علي (ع) : افکار عاقلانه ات تو را به راه صواب و هدايت واقعي راهنمايي مي کند . الحديث جلد 2 ص 305
 
  مولا علي (ع) : عقل شمشير براني است از آن استفاده کنيد و با هواي نفس خود بجنگيد . الحديث جلد 2 صفحه 307
 
  مولا علي (ع) : به کار بستن عقل ، مايه هدايت ، و نجات انسانهاست ، و سرکوب کردن عقل ، باعث گمراهي و سقوط آدميان است . الحديث جلد 2 صفحه 307
 
  مولا علي (ع) : عقل را بر هواي نفس برتري و فضيلت ده ، چه آنکه عقل ، تو را مالک و فرمانرواي زمان مي سازد و هواي نفس تو را بنده و برده روزگار مي کند .الحديث جلد 2 صفحه 309
 
  مولا علي (ع) : تجارب آدمي پايان ندارد و معلومات انسان عاقل به وسيله تجربه همواره در افزايش و فزوني است . الحديث جلد 2 صفحه 312
 
 مولا علي (ع) : سزاوار نيست انسان عاقل در خوف و نگراني به سر برد اگر راهي به ايمني و آرامش داشته باشد . الحديث جلد 2 صفحه 314
 
 مولا علي (ع) : وقتي افراد عاقل ، پير مي شوند نيروي عقل در نهادشان جوان مي گردد و موقعي که اشخاص جاهل به پيري مي رسند جهل و ناداني در وجودشان جوان مي گردد .  الحديث جلد 2 صفحه 317
 
  مولا علي (ع) : بدبخت و زيانکار کسي است که از سرمايه هاي عقل و تجربه سودي نبرد و از ذخايري که به وي عطا شده است بهره اي بر نگيرد . الحديث جلد 2 صفحه 318
 
مولا علي (ع) : شايسته انسان است که در پنهان ، خدا ترس باشد ، ( در خلوت گناه نکند و از خدا شرم کند ) خويشتن را از عيوب و نقائص محافظت نمايد ، و در ايام پيري بر اعمال خير و خوب خود بيفزايد . الحديث جلد2 صفحه 329
 
 مولا علي (ع) : عيادت مريض يکي از بهترين (کارهاي خير) و حسنات است .الحديث جلد 2 صفحه 338
 
 مولا علي (ع) : کساني که مست غفلت و غرور هستند ، خيلي ديرتر از مست شدگان از شراب ، به هوش مي آيند . خود پسندي افراد مغرور و خويشتن پرست ، دليل بر نقص معنوي و غرور اخلاقي آنها است . کساني که به اين بيماري مبتلا هستند و از مردم توقع احترام بيش از حد شايستگي دارند ، بدون ترديد با محروميت و شکست روبرو خواهند شد و بر اثر آن دچار عقده حقارت مي شوند. الحديث جلد 2 صفحه 343
 
 مولا علي (ع) : آنکس که به حساب نفس خود رسيدگي کند سود مي برد و آنکه در اين کار غفلت نمايد زيان مي کند . الحديث جلد 2 صفحه 344
 
 مولا علي (ع) : کسي که تجربه بسيار دارد کمتر دچار غفلت مي شود . الحديث جلد 2 صفحه 345
 
 مولا علي (ع) : فرزندان بد ، آبرو و شرف خانواده را از بين مي برند و مايه ننگ و رسوايي پيشينيان خود مي شوند . الحديث جلد 2 صفحه 349
 
 مولا علي (ع) : بهترين ارثي که پدران مي توانند به فرزندان خويش بدهند ادب و تربيت صحيح است . الحديث جلد 2 صفحه 350
 
 مولا علي (ع) : مواقع تفريح و شادماني فرصت است ، (افراد عاقل فرصتها را مغتنم مي شمارند و از آنها به نفع خوشبختي و سعادت خويش استفاده مي کنند) . الحديث جلد 2 صفحه 367
 
 مولا علي (ع) : در ايام سلامت بدن ، سرمايه اي مهيا نکردند و در اولين فرصتهاي زندگي و نيرومندي درس عبرتي نگرفتند و درخشنده ترين ايام عمر را به رايگان از کف دادند ، آيا کسي که در جواني اهل تن پروري بوده مي تواند در پيري جز شکستگي و ذلت انتظار داشته باشد ؟ الحديث جلد 2 صفحه 371
 
 مولا علي (ع) : کارهاي بزرگ را به مردم پست و فرومايه سپردن باعث زوال دولتها است .  الحديث جلد 2 صفحه 374
 
 مولا علي (ع) ضمن نامه خود به امام حسن مجتبي (ع) فرموده است : دل جوان نو خاسته ، مانند زمين خالي از گياه و درخت است هر بذري که در آن کاشته شود مي پذيرد و در خود مي پروراند . سپس فرمود : فرزند عزيز ، من در آغاز جوانيت به ادب و تربيت تو مبادرت نمودم پيش از آنکه عمرت به درازا کشد و دلت سخت گردد. الحديث جلد 2 صفحه 398
 
 مولا علي (ع) : کسي که به اصلاح نفس خويش نپردازد و هر چه زودتر خود را درمان ننمايد بيماريش تشديد مي شود و علاجش سخت مي گردد و فاقد طبيب معالج خواهد شد .  الحديث جلد 2 صفحه 400
 
 مولا علي (ع) : به بازار بصره آمد و مردم راديد آنچنان سرگرم خريد و فروشند که گويي خود را از ياد برده و از هدف انساني به کلي غافل شده اند . با مشاهده اين منظره طوري متاثر گرديد که به شدت گريست . و سپس فرمود : اي بندگان دنيا و اي کار گذاران اهل دنيا : شما که روزها سر گرم معامله و سوگند خوردنيد و شبها با بي خبري در بستر خواب آرميده ايد و بين شب و روز، از آخرت و حساب و کتاب آن غافليد پس چه وقت ، خود را براي سفري که در پيش داريد مجهز مي کنيد و براي آن توشه بر مي داريد و در چه زمان به روز قيامت مي انديشيد و به فکر معاد مي افتيد .  الحديث جلد 2 صفحه 412
 
امام علي (ع) : کـوشـش شـمـا در دنـيـا ايـن بـاشد که از اين چند روزه کوتاه براي روزهاي بلند آخرت توشه برگيريد.  نهج السعاده جلد 3 صفحه 150
 
امام علي (ع) : هر کس دوري سفر (قيامت) را ياد کند آماده راه گردد.  نهج البلاغه حکمت 272
 
امام علي (ع) : بـدانيد که شما در روزهايي به سر مي بريد که فرصت جمع آوري توشه است و از پس آن، مرگ است.  نهج البلاغه خطبه 28
 
امام علي (ع) : اي مردم، بيشتر از همه، از دو چيز بر شما مي ترسم، پيروي از هوس، و آرزوي دراز.  نهج البلاغه خطبه 42
 
 امام علي (ع) : هـر گـاه ديـدي خـداوند با وجود گناهان، پيوسته به تو نعمت مي دهد، به هوش باش که آنها براي تو نوعي غافلگيري و مرگ ناگهاني است.  شرح غررالحکم جلد 3 صفحه 132
 
امام علي (ع) : اعتماد کردن به هر کس پيش از آزمودن و ارزيابي [وي]، نشان ناتواني است.  نهج البلاغه حکمت 376
 
امام علي (ع) : هـر قـدر امـتحان و آزمايش بزرگ تر و مشکل تر باشد، ثواب و پاداش، گرانقدرتر و بيشتر خواهد بود.  نهج البلاغه خطبه 234
 
امام علي (ع) : اما خداوند بندگانش را به انواع شدايد مي آزمايد و با انواع مشکلات دعوت به عبادت مي کند و به اقسام گرفتاريها مبتلا مي نمايد تا تکبر را از قلبهايشان خارج سازد و خضوع و آرامش را در آنها جايگزين نمايد. نهج البلاغه خطبه 234
 
امام علي (ع) : پيروزي با دورانديشي و آينده نگري به دست مي آيد.  نهج البلاغه حکمت 45
 
امام علي (ع) :عاقل ترين مردم کسي است که بيشتر در عاقبت کارهايش بينديشد.  شرح غررالحکم جلد 2 صفحه 484
 
امام علي (ع) : آن که در عاقبت کارها دقيق شود از گرفتاري ها مصون مي ماند.  شرح غررالحکم جلد 5 صفحه 346
 
امام علي (ع) : زودگـذر بـودن لذّتـهـا [ي نـامـشـروع] و مـانـدگار بودن بازتاب آن را همواره به ياد داشته باشيد.  نهج البلاغه حکمت 433
 
امام علي (ع) : هر کس در عاقبت کار بينديشد سالم مي ماند.  شرح غررالحکم جلد 5 صفحه 188
 
امام علي (ع) : از پـيـمـودن راهـي که بيم گمراهي در آن مي رود خودداري کن. به يقين، خودداري [ از تصميم و عمل ] هنگام حيرت گمراهي ، بهتر از اقدام ترس آميز است.  نهج البلاغه نامه 31
 
 امام علي (ع) : [به ديگران] نيکي کن ، چنان که دوست مي داري به تو نيکي شود.   نهج البلاغه نامه 31
 
امام علي (ع) : منت گذاري، [وزن] احسان و نيکي را سبک مي کند.  شرح غررالحکم جلد 1 صفحه 178
 
امام علي (ع) : نيکوکار کسي است که کردار او گفتارش را تصديق کند.  شرح غررالحکم جلد 1 صفحه 297
 
 امام علي (ع) : نيکوکار باشيد و نيکوکاري را کوچک مشمريد ، چرا که خُردِ آن بزرگ و اندکش بسيار است.  نهج البلاغه حکمت 414
 
امام علي (ع) : کار خير هرگز فاني نمي شود.  شرح غررالحکم جلد 1 صفحه 229
 
 امام علي (ع) در نصايح خود به امام حسين (ع) فرمود : پسر جانم تو را سفارش ميكنم به تقوى از خدا در توانگرى و بينوائى و گفتار حق ، در حال خشنودى و خشم و ميانه روى در حال توانگرى و بينوائى و به عدالت نسبت به دوست و دشمن و به كردار ( خوب ) در حال نشاط و كسالت و به رضاى از خدا در سختى و خوشى.
پسر جانم هر بدحالى كه دنبالش بهشت باشد بد حالى نيست و هيچ خوشى كه دنبالش دوزخ باشد خوشى نيست ، هر نعمتى در برابر بهشت كوچك است و هر بلا در برابر دوزخ عافيت است. و بدان پسر جانم كه هر كه عيب خود ديد از عيب ديگران دل بريد و هر كه جامه ي تقوى نپوشيد جامه ‏اى او را
نپوشد و هر كه به قسمت خدا خشنود است غم نخورد بر آنچه از دستش رفته ، و هر كه شمشير ستم كشد ، بدان كشته شود و هركس چاهى براى برادرش كند ، در آن افتد ، و هر كه پرده ديگرى بدرد ، عيبهاى خانه ‏اش عيان گردد ، و هر كه خطاى خود را فراموش كند ، خطاى ديگرى را بزرگ شمارد ، و هر كه در همه كار به سختى اندر شود نابود گردد، و هر كه در گردابها پرت شود غرقه گردد ، و هر كه برأى خود  خودبينى كند گمراه گردد و هر كه به عقل خود بي ‏نيازى كند بلغزد ، و هر كه بمردم گردن فرازى كند زبون شود ، و هر كه با دانشمندان بياميزد ( رفت و آمد کند ) با وقار گردد و هر كه با اوباش بياميزد ( رفت و آمد کند ) زبون ( خوار ) شود ، و هر كه با مردم نابخردى كند دشنام شنود ، و هر كه به جاهاى بد رود متهم گردد ، و هر كه شوخى كند سبك شود ، و هر كه بسيار چيزى را برگيرد بدان شناخته شود و هر كه پر گويد ( زياد حرف بزند ) پر خطا كند ، و هر كه پر خطا كند كم ‏شرم شود و هر كه كم ‏شرم باشد كم ورع است و هر كه كم ورع باشد دلش بميرد و هر كه دل مرده شد به دوزخ رود.  پسر جانم هر كه بعيب مردم نگرد و آن را براى خود پسندد خود همان احمق است، و هر كه انديشد عبرت گيرد و هر كه عبرت گيرد به گوشه ‏اى نشيند و هر كه گوشه نشيند سالم بماند ، و هر كه ترك شهوت كند آزاد باشد ، و هر كه حسد را وانهد محبوب مردم باشد.
پسر جانم عزت مؤمن بي ‏نيازى او است از مردم ، قناعت مالى است كه تمام نشود ، هر كه زياد  ياد مرگ كند به اندكى از دنيا خشنود گردد ، و هر كه بداند سخنش از كردار او است ، كم سخن گويد مگر در آنچه سودش بخشد.
پسر جانم شگفتا از كسى كه از كيفر بترسد و دست باز ندارد و اميد ثواب دارد و توبه نكند و كار نكند.

پسر جانم انديشه روشنى آورد و غفلت تاريكى و جدال گمراهى آورد  (شايد تصحيف «الجهالة ضلالة» باشد «مصحح»)، سعيد آن كس است كه از ديگرى پند گيرد، ادب بهترين ميراث است، و حسن خلق بهترين همنشين است، با قطع رحم فائده و افزونى ميسر نيست و با هرزگى توانگرى ميسر نيست. پسر جانم عافيت ده جزء است و نه جزء آنها در خاموشى است جز به ذكر خدا ( به ياد خدا بودن و گناه نکردن ) ، و يكى هم در ترك همنشينى نابخردانست.
پسر جانم هر كه به نافرمانيهاى خدا در انجمنها جست گيرد خدايش زبون سازد و هر كه دانش جويد دانا شود.
پسر جانم سر دانش نرمش است و آفتش كج خلقى، و صبر بر مصيبتها از گنجينه‏ هاى ايمان است و پارسائى زيور فقر است و شكر زيور توانگرى، بسيار ديدن كردن ملالت آرد ، و آرامش و اعتماد پيش از آزمايش بي ‏احتياطى است، و خودبينى مرد دليل سستى عقل او است.
پسر جانم چه بسيار نگاهى كه افسوس آورد و چه بسيار سخنى كه نعمت را ببرد.
پسر جانم شرافتى برتر از اسلام نيست و كرمى عزيزتر از تقوى و دژى محكمتر از ورع و نه شفيعى مؤثرتر از توبه و نه جامه ‏اى زيباتر از عافيت و نه مالى نيازبرتر از رضاى بقوت، هر كه به همان گذران روزانه خشنود است زود به آسايش رسيده و به آرامش اندر شده.
پسر جانم آز كليد رنج است و مركب سختى و باعث پرت شدن در گناهان، و شكم ‏پرستى يا شيفتگى به دنيا هر عيب بدى را در بر دارد ، براى ادب يافتن خود تو همان بس آنچه را كه از ديگرى بد دارى، برادرت همان حق برتو دارد كه تو بر او دارى  ، هركه بي‏ عاقبت‏ انديشى خود را وارد كارها كند در معرض گرفتاريها است، تدبير پيش از عمل تو را از پشيمانى آسوده كند، هر كه دليل آراء را در نظر آورد مواقع خطاء را بفهمد، صبر سپريست از نيازمندى، بخل روپوش زبونيست، حرص نشانه نياز است، خويش مهربان ندار بهتر است از ثروتمند جفاكار، هر چيزى را قوتى است و آدميزاده قوت مرگ است. پسر جانم هيچ گنه كارى را نا اميد مكن چه بسيار دلداده گناه كه عاقبت به خير شده و چه بسيار خوش كردارى كه در پايان عمر تباه شده و به دوزخ رفته نعوذ باللَّه.
پسر جانم بسيار نافرمانى كه نجات يافته و بسيار با كردارى كه سقوط كرده، هر كه دنبال راستى باشد سبك بار است، مخالفت با نفس رشد او است ، هر ساعتى كه بگذرد عمر را كم كند، واى بر حال ستمكاران از احكم الحاكمين و داناى درون نهان‏ كننده ‏ها.
پسر جانم چه بد نوشته ‏ايست براى معاد تجاوز بر عباد، در هر نوشيدنى گلوگيرى امكان دارد و در هر لقمه به گلو ماندن، هرگز به نعمتى نرسى جز با جدائى از نعمت ديگر، چه اندازه آسايش به رنج نزديك است و تنگدستى به نعمت و مرگ به زندگى و بيمارى به تندرستى، خوشا بر كسى كه خاص خدا كند كردار و دانش و دوستى و دشمنى و گرفتن و نگرفتن و نهادن و گفتن و خموشى و كردار و گفتار خود را و به ‏به از دانائى كه عمل كند و بكوشد و از شبيخون مرگ بهراسد و آماده باشد و مهيا گردد، اگرش پرسند اندرز دهد و اگرش وانهند خموش باشد، سخنش درست باشد و خموشيش از درماندگى در پاسخ نباشد، واى بر آنكه گرفتار حرمان و خذلان و نافرمانيست و از خود نيكو شمارد آنچه را از ديگرى بد دارد و به مردم عيب گيرد آنچه را خود بعمل آرد.
بدان اى پسر جانم كه هر كه شيرين‏ سخن شد دوست داشتنى است خدا تو را براى هدايتش موفق دارد و از اهل طاعتش مقرر سازد بقدرت خود زيرا كه او جواد و كريم است.    تحف العقول  صفحه 83
 
سخن حضرت علي (ع) با كميل بن زياد :  راستى كه اين دلها ظرفهايند و بهترشان آنكه نگهدارنده ‏تر باشد هر چه بتو ميگويم خوب حفظ كن.
مردم سه دسته ‏اند : دانشمند ربانى، و دانشجوى راه نجات، و اوباش پيروان هر بانك كه به هر بادى بروند در پرتو نور دانش نيستند تا راه بجائى برند و تكيه به ركن محكمى ندارند تا نجات يابند.اى كميل علم از مال بهتر است، علم پاسبان تو است و تو پاسبان مالى، مال را خرج كنى نابود مي ‏شود و علم را هر چه خرج كنى فزون ميگردد، علم حاكم است و مال مورد حكم است. اى كميل بن زياد محبت عالم كيش مردم است كه بدان در زندگى طاعت بدست آيد و پس از مرگش ياد بخير، سود مال بزوالش از ميان ميرود، مال اندوزان در زندگى هم مرده ‏اند و دانشمندان تا روزگار بپايد پاينده، اعيانشان ناپديد است و نمونه‏ هاشان در دلها موجود است، ها، راستى كه در اينجا دانش انبوهى است- اشاره بسينه خود كرد- كه دريافت‏ كننده‏ اى براى آن بدست نياورم، آرى فراگيرنده ‏اى غير امين باشد كه ابزار دين را در طلب دنيا بكار برد، حجتهاى خدا را بر ضرر دوستان خدا كمك خود گيرد، و از نعمت خدا كمك گيرد بر نافرمانى او، يا كسى كه دلداده امام بر حق است ولى هوش سرشارى ندارد و باول شبهه ‏هاى كه به او رخ دهد در شك و ترديد افتد، بار خدايا نه اين و نه آن، يا شاگردى كه تشنه لذت و اسير شهوتست يا كسى كه آزمند و فريفته جمع مال و پس‏انداز است اين هر دو دين نگهدار نيستند و بينائى و يقين ندارند و مانندتر بدانها همان چهار پايان بيابان‏ چرند همچنين دانش با مرگ دانشمندش بميرد.
بار خدايا، آرى زمين از وجود امامى كه حجت خدا است تهى نماند كه يا ظاهر و آشكار باشد و يا ترسان و ناپيدا تا حجت‏ها و بينات خدا و راويان قرآنش از ميان نروند و كجايند آنان؟ آنها شماره كمترى دارند و مقام بزرگترى، بوسيله آنها خداوند حجتهاى خود را نگهدارد تا به همگنان آنها سپارد و در دل همانندانشان بكارد، علم آنها را تا سر حد حقائق ايمان پرتاب كرده و با روح يقين در آميخته ‏اند آنچه را نعمت‏خواره ‏گان دشوار شمارند بر خود آسان و هموار گيرند و به آنچه نادانان در هراسند مأنوس و آرامند در دنيا باشند با پيكره‏ هائى كه جانهاشان بعالم اعلا آويزانند.
اى كميل آنان امينهاى خدايند در ميان خلقش و جانشينان اويند در زمينش، و چراغهاى اويند در بلادش، و داعيان بدين اويند، چه مشتاق ديدارشان هستم. از خدا براى خودم و تو آمرزش خواهم.  تحف العقول صفحه 163
 
نامه اي که مولا علي (ع) به محمد بن ابي بکر و اهالي مصر نوشت :  از طرف بنده خدا على امير المؤمنين به محمد بن ابى بكر و اهل مصر، سلام عليكم.
اما بعد نامه‏ ات بمن رسيد و آنچه خواستار شدى فهميدم و خوشم آمد كه بدان چه از آن چاره ندارى و مسلمانان را جز آن اصلاح نكند متوجه شدى و پندارم كه آنچه تو را بر اين واداشت خوش قلبى و رأى پاك است.
اما بعد بر تو باد ملازمت تقوى از خدا در ايستادن و نشستن و نهان و آشكارت و چون ميان مردم قضاوت كنى فروتن باش و خوشرفتار و با چهره باز و همه را به يك چشم نگاه كن تا بزرگان طمع بطرفدارى تو از آنان نورزند و ناتوانان از عدالت تو نوميد نشوند بايد از مدعى بينه خواهى و از منكر قسم و هر كه با برادر خود صلح كند صلح او را امضاء كن مگر اينكه قرار صلح موجب حرام شدن حلال يا حلال شدن حرام باشد، فقهاء و راستگويان و اهل وفاء و حياء و ورع را بر اهل فجور و دروغ و خيانت برگزين و بايد صالحان نيكوكار برادرانت باشند و نابكاران حيله‏ گر دشمنانت، زيرا محبوبترين برادرانم نزد من كسانيند كه بيشتر ياد خدا باشند و سخت تر از او بترسند و من اميدوارم تو از آنها باشى ان شاء اللّه.
من بشما سفارش ميكنم بتقواى خدا در آنچه شما از آن مسئوليد و از آنچه بسوى آن گرائيد زيرا خدا در قرآن خود فرموده است (43- المدثر) هر نفسى گرو كار خويش است و فرموده (28- آل عمران) خدا شما را از خود بر حذر ميدارد و سرانجام بسوى خدا است و فرموده (92- الحجر) سوگند بپروردگارت هر آينه از آنها همه بازرسى كنم از هر آنچه كردند، بر شما باد بتقوى از خدا كه آن فراهم آورد از خوبى آنچه را جز آن فراهم نسازد و خيرى از آن بدست آيد كه از جز آن بدست نيايد هم خير دنيا و هم خير آخرت خدا فرموده است (30- النحل) و گفته شد بدانها كه تقوى دارند چه فرو فرستاده پروردگارتان؟
گفتند خير براى كسانى كه در اين دنيا كار خوب كردند و هر آينه خانه آخرت بهتر است و چه خوبست خانه پرهيزكاران.  بدانيد اى بندگان خدا كه پرهيزكاران خير دنيا و آخرت را بردند، با دنياداران در دنياشان شريكند و دنياداران در آخرت آنان شريك نيند خدا عز و جل فرموده است (32- الاعراف) بگو: چه كسى حرام كرده زيور خدا را كه براى بنده ‏هايش برآورد و روزى خوب را الآية (بگو آن براى مؤمنانست در دنيا و خاص آنها است روز قيامت چنين شرح دهيم آيا ترا براى مردمى كه گرويدند). در دنيا بهترين وضع و در بهترين منزل نشيمن كردند و بهترين خوراك را خوردند.
بدانيد اى بنده‏ هاى خدا كه چون تقوى داشتيد و حق پيغمبر خود را در باره خاندانش حفظ كرديد او را به بهترين وجهى عبادت كرديد و او را به وجه احسن ياد كرديد و به برترين وجه شكر نموديد و شما به بهترين وجه صبر و شكر عمل كرديد و بالاترين كوشش را نموديد و اگر چه مخالفان شما نماز طولاني ‏تر بخوانند و روزه بيشترى بگيرند و صدقه بيشترى بدهند زيرا شما به خدا وفادارتريد و براى اولياء خدا بخصوص ولى امر از خاندان رسول خدا (ص) خيرخواه ‏تريد.
اى بنده‏ هاى خدا از مرگ و نزديكى و گرفتاريش و سكراتش بر حذر باشيد و براى آن آماده شويد زيرا كه مرگ وضع مهمى پيش آورد، خيرى كه با آن شرى نيست و يا شريكه با آن هرگز خيرى نيست چه كس ببهشت نزديكتر است از كارگر بهشتى و بدوزخ نزديكتر است از اهل آن، بسيار ياد مرگ كنيد هنگامى كه نفس با شما بستيزد، زيرا من شنيدم رسول خدا ميفرمود: ويران كن لذتها را بسيار ياد كنيد و بدانيد كه دنباله مرگ براى كسى كه خدايش نيامرزد و ترحم نكند از مرگ سخت‏تر است.  اى محمد بدان كه من تو را سرپرست مهمترين قشون خودم در نظر خود كه اهل مصرند نمودم و تو سزاوارى كه بر خود بترسى و براى دينت در حذر باشى اگر براى يك ساعت روز هم باشد كه توانى پروردگارت را بخاطر رضاى يكى از خلقش از خود خشمناك نسازى همان كن زيرا خدا بجاى ديگرانست و كسى و چيزى بجاى خدا نتواند بود، بر ستمكار سخت‏گير و دست او را ببند و خيرمندان را مورد لطف كن و بخود نزديك ساز و محرمان و برادران خود مقرر دار.
سپس ببين نمازت چونست زيرا تو پيشنمازى و پيشنمازى نباشد كه براى مردمى نماز بخواند و در نمازشان تقصيرى باشد جز اينكه گناه همه آنها بر او است و از ثواب آنها كم نشود و وضوء را متوجه باش كه تماميت نماز است و نماز ندارد كسى كه وضوء ندارد و بدان كه هر كارت دنبال نمازت هست و بدان كه هر كه نماز را ضايع كند شرايع ديگر اسلام را ضايع‏تر كند.
اى اهل مصر اگر توانيد گفتار و كردار و نهان و عيانتان يكى باشد و زبانتان با كارتان جدا نباشد همان كنيد، رسول خدا (ص) فرمود: من بر امتم چه مؤمن باشند و چه مشرك نگران نيم چه مؤمن را خدا بايمانش حفظ كند و مشرك را بهمان شركش از بن بركند و رسوا كند، ولى بر شما نگرانم از هر منافق شيرين زبان كه ميگويد آنچه را شما قبول داريد و ميكند آنچه را زشت ميشماريد و نهانى در آن نيست و رسول خدا (ص) فرمود هر كه را كردارهاى خوبش خوشايند باشد و كردارهاى بدش ناپسند او بحق مؤمن است و هميشه ميفرمود دو خصلت در منافق جمع نشوند روش خوب و فهم سنت اسلامى.  اى محمد بن ابى بكر بدان كه بهترين بينائى ورع در دين خدا است و عمل بطاعت خدا، خدا ما را و شما را بشكر و ذكر خود يارى كند و به اداء حق او عمل بطاعتش، زيرا كه او شنوا و نزديك است.
بدان كه دنيا خانه بلاء و فناء است و آخرت خانه بقاء و سزا و اگر بتوانى كه بيارائى آنچه را باقى است بوسيله فانى همان كن، خداوند بما روزى كند بصيرت از هر چه بينيم و فهم هر چه درك كنيم تا تقصير در آنچه بما فرمودند نكنيم و بدان چه قدغن شديم دست نيندازيم زيرا كه ناچارى بهره ‏اى از دنيا بدست آرى و باز هم به بهره آخرتت نيازمندترى اگر دو چيز

:: موضوعات مرتبط: احادیثی از امام علی(ع) , ,
:: برچسب‌ها: سخنانی از امام علی , سخنان زیبای امام علی , احادیث امام علی , نهج البلاغه , کلماتی قصار از امام علی , ,